RAID

RAID (Redundant Array of Independent Disks veya Redundant Array of Inexpensive Disks) birden fazla diskin birleştirilerek veri kopyalama veya veri paylaşımı yapılabilen bir veri depolama tasarımıdır.

Tek bir diske oranla RAID yapısı ile oluşturulan tasarımda türüne göre hata toleransı, veri bütünlüğü, okuma-yazma yeteneği veya toplam disk kapasitesi arttırılabilir. RAID yapısı ile tek bir disk yerine mantıksal bir bütünlükte birleşen çoklu disk yapısı oluşturulmaktadır. Bu tasarımın çoklu disklerin tek tek tanıtımından önemli bir farkı da işletim sisteminin diskleri ayrı ayrı tanıması yerine tek bir bütün olarak tanımasıdır.

RAID sistemli bir yapı donanımsal veya yazılımsal olarak yapılabilmektedir. Yazılımsal olarak yapılan sistem işletim sistemi veya kullanılan sanallaştırma platformunun özelliği kullanılarak oluşturulabilmektedir. Donanımsal olarak yapılan RAID sistemlerde ise disklerin birleştirilebilmesi için bir kontrol kiti kullanılır ve buna da RAID Card adı verilir.

RAID yapısında kullanılabilecek diskler standart diskler olan ATA, SCSI veya Fibre Channel diskler olabileceği gibi bunların birleşiminden de yapılabilir.

RAID Sistemin Yapabilecekleri

RAID diskin çalışabilirlik süresini koruyabilir.Farklı seviyeler ile oluşturulmuş sistem üzerinde disklerin mekanik arızaları oluşabilir, böyle bir durumda sistem arıza yapan diskteki veriyi bir harici depolama birimine aktarmak yerine üzerindeki diğer disklere bölerek aktarır. Bu şekilde harici bir depolama sistemi kullanımına gerek kalmamaktadır. Gerektiğinde ise diğer diskler üzerinden bu veri geri getirilebilir ve bu şekilde veri güvenliği ve bütünlüğü bozulmamış olacaktır.

RAID belirli seviyelerde performans arttırımını sağlayabilir. Örneğin sisteme ulaşan ve yazılması gereken bir veri bölünerek sistemin içindeki farklı disklere dağıtılır, bu şekilde veri bir bütün olarak tek bir diske yazılma süresi yerine; sistemin her parçasına dağıtılarak küçük parçalara bölündüğünden performansı da arttırmış olmaktadır. Aynı durum yazma yerine okuma sürecinde de işlenmektedir. Okunması istenen bir veri bütün olarak tek bir disk yerine birden fazla diskten küçük parçalar halinde alınmaktadır.

RAID Sistemin Yapamayacakları

RAID sistemde dizilim üzerindeki veri korunamaz. Sistemin tek bir dosyalama metodu vardır. Bu nedenle tek bir arıza noktası meydana gelmektedir.

RAID sistemde verilerin kaybolmaması veya sistemin çöküşüne karşı bir koruma temel yapıda bulunmamaktadır. Virüs veya veri kaybına neden olabilecek zararlı içeriklere karşın özel bir koruma sistemi de yoktur.

Sistem çöküşü temel yapıda engellenemediğinden yedekleme haricinde bu duruma engel olunamayacaktır. Ancak bazı seviye RAID sistemlerinde bu durum minimum risk düzeyine indirilebilmektedir.

RAID yapısı ile aktif edilen bir sistem üzerinde mevcut yapının taşınma işlemi standart bir tek diskteki kadar kolay olmayacaktır.

SEVİYE

ÖZELLİK

DİSK SAYISI

HATA TOLERANSI

YAPI

RAID – 0

Genel tanımı itibariyle raid olarak anılsa dahi yapısı itibariyle bir raid sistem olarak kabul edilmemektedir.Standart olarak birden fazla diskin birleştirilip tek disk olarak hareket etmesi şeklindedir.Hata toleransı sıfırdır.

Veri yazma sistemdeki tüm disklere bölünerek yazdırıldığından arıza durumunda bütünlük sağlanamaz.

2

0 Disk

 raid-0

RAID – 1

RAID-1 yapısı ile bir veri sistem üzerindeki tüm disklere yazılır. Yani sistemdeki her disk bir diğerinin kopyası şeklindedir.Sistemde en az bir disk düzgün çalıştığı takdirde yapı bozulmadan veri bütünlüğü korunabilir.

2

1 Disk

 raid-1

RAID – 2

RAID 2’de bütün disklerin mil dönüşü senkronize edilmiştir. Sisteme aktarılan veri parçalara ayrılır ve her ardışık bit başka bir diske yazılır. Disklerde bulunan ilgili bitlerin üzerinden Hamming kod eşliği hesaplanır ve bir veya birden fazla eşlik diskine kaydedilir. Çok yüksek veri transfer hızlarına ulaşmak mümkündür.

3

1 Disk

RAID – 3

Bu mekanizma, RAID 5 ile benzer bir hata toleransı sağlar. Fakat karşılıklı disk çizgileri bir dosya sistemi bloğundan oldukça küçük olduğu için, diziye okuma ve yazma performansı tek bir diskle yüksek yazma performansı gibidir. RAID 3ün düzgün çalışabilmesi için, diskler senkronize edilmiş dönüşlere sahip olmalıdır. Birden fazla diskte hata meydana gelse bile, performans bundan etkilenmeyecektir. Veri güvenliği tek disk kullanımına göre oldukça yüksektir.

3

1 Disk

 raid-3

RAID – 4

Temel prensip olarak RAID3 ile eş özelliktedir.En önemli farkı ve ayrı bir seviye olarak değerlendirilme nedeni ise byte düzeyinde ayrıştırma yerine blok düzeyinde ayrıştırma yapmasıdır.

3

1 Disk

 raid-4

RAID – 5

RAID 5 disk dizilerindeki eşlik bilgileri, RAID 4 dizilerinden farklı olarak, tüm disk sürücülerine dağıtılır. RAID 5 disk dizisi daha dengeli bir iş üretimi elde etmenizi sağlar. Çoklu görev özelliğinin kullanıldığı ve çok sayıda kullanıcının çalıştığı ortamlarda yaygın olarak bulunan küçük veri blokları için bile çok iyi bir yanıt süresi sunar.

3

1 Disk

 raid-5

RAID – 6

RAID 6, RAID 5 yapılandırmasının en az 4 diskle yapılan ve veri güvenliğini daha da artıran RAID çeşididir. RAID 6 ile kurulmuş bir sistemde, kullanılan 5 diskin iki tanesinde birden problem oluşsa bile verileri kurtarmak ve disk bölümünü yeniden oluşturmak mümkündür.
RAID 5 yapılandırması verileri disklere dağıtırken, parite bilgisini de (olası bir arıza durumunda verileri yeniden oluşturmak için kullanılır) tüm disklere dağıtır.

4

2 Disk

 raid-6

RAID 10 (RAID 1+0)

RAID 10 (RAID 1+0), isminden de anlaşılacağı üzere iki veya daha çok RAID 1 yapılandırmasını RAID 0 olarak birleştirip çalıştıran RAID çeşididir. En az 4 disk ile kurulur.
Sistem olası bir arıza durumunda RAID 5 veya 6’nın aksine herhangi bir parite bilgisi üzerinden veri kurtarma yapmaz. Tamamen disklerin birebir yedeklenmesi üzerine kurulu bir mantıkla çalışır.

4

1 Dİsk

 raid-10